کد مطلب:47870 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

گاهي كه من در آيهاي از قرآن تدبّر ميكنم و يك برداشتي به ذهنم ميرسد، از ترس اين كه آن برداشت اشتباه باشد يا حتّي از روي گمراهي با برداشت خود مرتكب گناه شوم ديگر به سوي تدبّر در آيات نميروم. در اين صورت من چگونه ميتوانم از معاني قرآن بهره ببرم؟

خداوند متعال در قرآن كريم ما را به انجام امور زيادي امر كرده است مانند آن امر فرموده است كه ما نماز بخوانيم، خمس بدهيم، زكات مال خود را پرداخت كنيم، جهاد كنيم، امر به معروف و نهي از منكر كنيم و... شما ميدانيد كه هر يك از اين امور چقدر دقيق است و احكام آنها در شرايط گوناگون چقدر متفاوت است به طور مثال نماز شخص حاضر با نماز مسافر فرق دارد، نماز جماعت احكامي دارد و نماز فرادي احكام مخصوص ديگري دارد و... و همچنين براي حساب خمس مال احكام مخصوصي از طرف خداوند متعال آمده است و همين طور در موارد ديگر و شما ميدانيد كه همة اين دستورات را آن چنان كه خداوند متعال از ما خواسته است بايد انجام دهيم. اكنون از شما سؤال ميكنيم كه شما براي آن كه اين فرمانهاي الهي را دقيقاً آن طور كه خداوند از شما ميخواهد انجام دهيد چه ميكنيد؟ آيا شده است كه از ترس آن كه يك وقت در انجام اين امور گرفتار خطا و اشتباه شويد، رأساً آنها را ترك كنيد؟ آيا اگر كسي با اين توجيه كه ممكن است نماز را اشتباه بخواند پس نماز را ترك كند، كار درستي كرده است؟ پاسخ شما در همة اين موارد حتماً اين است كه: نه خير ما هرگز اين امور را به خاطر اين كه نكند يك وقتي اشتباه انجام دهيم ترك نميكنيم بلكه ميرويم و از آگاهان ـ كه علماي گرانقدر ديني باشند ـ ميپرسيم و يا به كتبي كه آنان در اين زمينه نوشتهاند مراجعه ميكنيم و راهنمايي آنان، تكاليف خود را انجام ميدهيم. قرآن كريم ميفرمايد: فَسْ ?‹َلُوَّاْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَتَعْلَمُونَ ;(نحل،43) اگر نميدانيد، از آگاهان بپرسيد. تدبّر در قرآن هم يك فرمان الهي است و براي انجام آن بايد در كنار آگاهان و دست در دست خبرهگان كه مفسران عظيم القدر قرآن هستند حركت كنيم. اين عمل هم مانند همة تكاليف ديگر احتياج به راهنمايي علما دارد، پس براي تدبّر در يك آيه، بايد دست كم در حدّ يك ترجمه و توضيح كوتاه و سالم از شخصي كه آگاه در تفسير قرآن است و يا كتاب معتبري كه در اين زمينه هست، كمك بگيريد، سپس آن توضيح سالم و كوتاه را دست ماية تدبّر خويش قرار داده و در حول و حوش آن افكار خود را عمق و وسعت ببخشيد.

التبه به عنوان نمونه به دو مطلب دربارة تدبر قرآن كه از دو آية تدبّر استفاده ميشود توجّه بفرماييد:

1. أَفَلاَيَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِندِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ اخْتِلَـَفًا كَثِيرًا ;(نسأ،82) آيا دربارة قرآن نميانديشيد؟ اگر از سوي غير خدا بود اختلاف فراواني در آن مييافتيد. از اين آيه استفاده ميشود كه اگر تدبّر صحيح انجام شود انسان آيات الهي را با هم متنافي نميبيند بلكه همة آنها را مرتبط، منسجم و مكمّل در مييابد. پس اگر انسان در تدبّر خويش به وجود اختلاف در آيات قرآن رسيد تدبّر صحيح انجام نشده است.

2. أَفَلاَيَتَدَبَّرُونَ الْقُرْءَانَ أَمْ عَلَيَ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَآ ;(محمد،24) آيا آنها كه در قرآن تدبّر نميكنند، يا بر دل هايشان قفل نهاده شده است.

از اين آية شريفه استفاده ميشود كه شرط تدبّر صحيح و واقعي در قرآن آن است كه بر قلب انسان قفل نباشد و انسان سليم القلب باشد يعني دلي كه از ايمان به خدا و رسول و ائمه اطهار: پر باشد ميتواند در قرآن تدبّر كند و قلبي كه زيادي گناه آن را نميرانده باشد و...